Wtorek, 19.3.2024
Name days: Bogdan / Józef / Marek
Idź do strony głównej Szkoła Podstawowa im. bł. ks. J. N. Chrzana w Gostyczynie

Szkoła Podstawowa im. bł. ks. J. N. Chrzana w Gostyczynie

<iframe src="https://widget.meteoalert.pl/index-widget.html?partnerId=40" style="border: 0; width: 100%; height:1000px;"></iframe>

Historia Gostyczyny

Wersja do wydrukuWyślij znajomemuWersja PDF

Historia Gostyczyny

Opracowując tą część witryny chcemy złożyć serdeczne podziękowania Panu Ryszardowi Twardemu, który jako jedyny do tej pory napisał książkę zbierającą najistotniejsze informacje na temat naszej miejscowości "GOSTYCZYNA i PARAFIA - zarys dziejów 1294 - 1994". Dzięki tej pozycji mogliśmy łatwiej opracować nasz odsyłacz. gromadzi ona bowiem bardzo rozproszone informacje historyczne na temat naszej wsi.

Webmasterskie dzięki!!!

Gostyczyna - jest jedną z niewielkich wsi położonych w Wielkopolsce Południowej na stokach doliny strumyka Głogówka (potocznie Lipówka). Pierwsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą z roku 1294 i 1319 dotyczą one kościoła parafialnego i Wacława z rodu Zarembów, do których należała Gostyczyna. W okresie kiedy kościoły zaczęły uzyskiwać własne źródła dochodów pochodzące z nadań książąt i możnowładców kościół w Gostyczynie również otrzymał takie źródło w postaci dwóch łanów roli, dziesięciny ze wszystkich folwarków oraz gospodarstw kmiecych dziewięciu wsi. W XV wieku szlachta utrzymująca się do tej pory z czynszów płaconych przez chłopów rozpoczęła proces tworzenia folwarków pańszczyźnianych, których funkcjonowanie opierało się na przymusowej pracy chłopów. W tych czasach dziedzicami Gostyczyny byli Gilbert a.Gisbrecht, Zbigniew Tęczyński i Mikołaj - książę na Racibożu. Praca pańszczyźniana była mało wydajna i zamiast wzrostu spowodowała spadek plonów. Drobna szlachta i chłopi znaleźli się w trudnej sytuacji spowodowanej wahaniami cen zboża masowo eksportowanego za granicę. Wiele mniejszych majątków zostało wykupionych przez magnatów masowo skupujących ziemię. W wyniku tego procesu Gostyczyna w I połowie XVII w. przeszła w ręce znanej w Wielkopolsce rodziny Szołdrskich. Świadectwem ich obecności jest dobudowana do kościoła  od strony północnej kaplica p.w.św. Jana Nepomucena. W latach 1655 - 1657 "Potop Szwedzki" spustoszył kraj pozbawiając mieszkańców wsi możliwości utrzymywania się z ograbionych i spalonych przez najeźdźcę gospodarstw. Rodziny chłopskie były nagminnie sprzedawane przez swoich właścicieli. Poprawę sytuacji przyniósł sarmacki styl życia preferowany w późniejszym okresie. Był on ściśle związany ze wsią. Nastała moda na rodowe dworki z parafią. Wadą tego okresu było jednak utożsamianie narodu ze szlachtą. Od 1775 roku na skutek przeobrażeń społecznych szlachta bez ujmy na honorze mogła zajmować się handlem i rzemiosłem. Zacierała się różnica między nią a bogatym mieszczaństwem i chłopstwem. Narodem zaczęto nazywać wszystkie stany i warstwy społeczne. Małe wsie pokroju Gostyczyny zaczęły mieć lepsze widoki na przyszłość. Powoli nabierały większego znaczenia. W 1789 roku sejm czteroletni zarządził spis ludności. Dzięki niemu wiemy, że w owym czasie do parafii Gostyczyna należały wsi: Chotowo, Węgry, Śmiłów, Sobocin, Chotyń Pustkowie, Strzegowa, Glapiniec, Leziona, Wielopole, Osiek, Sławino, Zamoście, Żydowo i Gostyczyn - współczesna Gostyczyna. Parafia należała do dekanatu kaliskiego. W 1793 roku po II Rozbiorze Polski  Gostyczyna znalazła się w granicach zaboru pruskiego. Nastąpiły duże zmiany. Chłopi mieliu w pewnym stopniu zapewnioną opiekę rządową, która w pewnym stopniu chroniła ich przed wyzyskiem. Otrzymali również prawo do posiadania gruntów. W 1810 roku do parafii Gostyczyna należały jeszcze:  Leziona, Sławin, Węgry, Chotow, Osiek, Śmiłów, Gostyczyna, Żydów i pustkowia: Sobocin, Radziszew, Zamoście, Wielopole i Glapiniec. Parafia  liczyła 2500 mieszkańców, w tym 1048 wiernych katolików, 38 członków innych wyznań i 19 Żydów. Również Okres Wojen Napoleońskich ma swój ślad w Gostyczynie. Z tych czasów pochodzi znalezisko złotych dukatów szczegółowo opisane w książce Pana Ryszarda Twardego (zapraszamy do lektury tej pozycji wszystkich miłośników naszej miejscowości). Po klęsce Napoleona powracają na nasze ziemie rządy pruskie. Utworzony zostaje nowy podział administracyjny. Żydów przechodzi do parafii Chełmce. Rzeką Prosną w Śmiłowie przebiega granica między Prusami i Rosją. Fakt ten podnosi rangę okolicznych wsi w tym także Gostyczyny. W 1881 roku Gostyczyna Liczy 18 dymów, 236 mieszkańców w tym 22 ewangelików, 206 katolików i 8 Żyów. Część z nich nie potrafiła pisać ani czytać. W 1887 roku po podziale powiatu odolanowskiego na dwie części Gostyczyna znalazła się w nowo utworzonym powiecie ostrowskim.Dwa lata później w parafii wybuchnęła epidemia dyfterytu zmarły wówczas 104 osoby w tym 30 dzieci. Po I wojnie światowej na skutek Powstania Wielkopolskiego Gostyczyna została przyłączona do niepodległego państwa polskiego. Swój udział w odzyskaniu niepodległości mieli mieszkańcy okolicznych wsi a szczególnie Stanisław Banasiak z Leziony który poległ w walce o Ojczyznę (jego odnowiony nagrobek znajduje się na parafialnym cmentarzu). W 1925 roku cały dekanat Ołobocki przeszedł z diecezji Gnieźnieńskiej do Poznańskiej (obecnie należymy do diecezji Kaliskiej). W tym też roku robotnicy rolni w majątkach podnieśli strajk w okolicznych majątkach wysuwając postulaty płacowe. Później nastały czasy okupacji i okres w którym władzę w majątkach przejęli Niemcy. 25 stycznia 1945 roku Armia Radziecka wyzwoliła Gostyczynę i rozpoczął się okres Polski Ludowej. W latach 1954 - 1967 istniała Gromadzka Rada Narodowa w Gostyczynie. W 1990 roku zakończył się okres komunizmu i powstała III Rzeczpospolita z gospodarką rynkową. Obecnie na naszym terenie rozwija się intensywna gospodarka rolna a nasze rolnictwo stanęło u wrót  Unii Europejskiej. Myślę, że poradzi tam sobie wcale nieźle. Największe szanse mają duże dobrze zmechanizowane gospodarstwa z elastycznością produkcji. W1994 roku uroczyście obchodziliśmy 700 lecie kościoła i parafii. Z tej okazji odbyło się wiele imprez, powstała książka Pana Twardego i wmurowano koło kościoła kamień z tablicą pamiątkową.  Na zakończenie należy wspomnieć, że po nowym podziale administracyjnym, w styczniu 1999 roku znaleźliśmy się ponownie w woj. wielkopolskim (wcześniej było kaliskie), w powiecie ostrowskim i gminie Nowe Skalmierzyce.

Galeria Zdjęć